Мәскеудің жаңа жоспары: Ресей Бердянскідегі украин халқын ресейліктермен алмастыруда

Бердянск қаласының тұрғындары Ресей билігінің арнайы қоныстандыру бағдарламасынан қауіптеніп отыр, деп хабарлайды POLITICO.KZ The Telegraph басылымына сілтеме жасап.

Украинаның кішкентай порттық қаласы Бердянскіде дүкендердің витриналары қақпалып, балалар алаңдары бос тұр, ал кейбір туристік орындар әскери нысандарға айналдырылған.

Қалған аздаған тұрғындар Азов теңізі жағалауында орналасқан бұл қаланың қақтығыс басталғаннан кейін "елестірілген қалаға" айналғанын айтады.

Түнде адамдар көшелерде сирек жүреді. Ал жүретіндер де Ресей әскерлерінің кез келген уақытта еркін іздеу және тұтқындау қауіпімен жүреді.

Путин Бердянскің енді Ресейдің бөлігі екенін мәлімдеп, Дональд Трамптың арашадшылығымен бейбіт келіссөздердің осыған ұқсас аймақтарды мәңгілікке басқа қолға беруіне әкелуі мүмкін.

Шынында да, Трамптың Мәскеудегі өкілі бұл аймақтың негізінен орыс тілді және тұрғындарының Ресейге қосылу үшін дауыс бергенін Кремль сөздерін қайталады.

2022 жылдың 27 ақпанында әскерлер қалаға басып кіргеннен кейін, Бердянскің 100 мың тұрғынының үштен бірі қашып кетті. Қалғандар шағын қаланың әскери форпостқа айналуын бақылады, онда азаматтық киімдегі әскерлер кафелерді толтырады, комендант сағаты енгізілген, ал мыңдаған бейтаныс жұмыс орындары мен үйлерді алып жатыр.

"Тұрғындардың көпшілігі кетіп қалғандықтан және мемлекеттік кәсіпорындарда жұмыс істейтін адамдар болмағандықтан, қаланы орыстар қоныстандыра бастады", – деді 52 жастағы тұрғын, атын жасыруды сұрады.

37 айлық соғыс кезінде Ресей Украина жерінің шамамен 27 000 шаршы мильін (Бельгия мен Нидерландтың біріккен аумағына тең) басып алды.

Еңбек күшінің жетіспеушілігін толтыру және басып алынған аймақтардың үстемдігін нығайту үшін Мәскеу он мыңдаған орыстарды осы жерлерге қоныстандырды.

"Қалада Ресей аймақтарынан, әсіресе Дағыстаннан келген көптеген тұрғындар бар", – дейді Бердянскіде мұғалім болып жұмыс істейтін тұрғын. "Олар жиі ауруханаларда, мектептерде және коммуналдық қызметтерде басшылық қызметтерді алады", – деді ол, қуғын-сүргінің қауіпінен атын жасыруды сұрады.

Тұрғындардың айтуынша, қоныс аударғандарға жоғары жалақы ұсынылып, жиі Украинадан қашқандардың бос қалған үйлеріне орналастырылды. "Әскери әкімшілік кейде үйлер мен пәтерлерге 'ерекше қауіпті қылмыскерді іздеу' бағытында келіп, кім кеткенін, кім қалғанын тексеріп, бос тұрғын үйлердің тізімін жасайды", – дейді орта жастағы тұрғын. "Көптеген жергілікті тұрғындар үйлері мен бизнесінен айырылып қалды", – деді ол.

Орыстардың осы аймақтарға қоныстануы Мәскеудің келешекте келіссөздер үстелінде өз позициясын нығайту үшін әдейі тактикасы болып табылады, деп санайды Ресей мен Украина қауіпсіздігі мәселелерімен айналысатын Институт глобальды қоғамдық саясатының зерттеушісі Юлия Фридрих.

"Ресей бұл аймақтарды конституциясына енгізгеннен кейін украиндық деп санамайды, сондықтан олар кез келген келісімнің бөлігі емес. Ал Украинаның жергілікті идентичностін жою арқылы олар мұны іс жүзінде жүзеге асырады", – дейді Фридрих.

Ресей құзырындағы аймақтардың тұрғындарына көмектесетін "Helping to Leave" украиндық қайырымдылық ұйымының деректеріне қарай, басып алынған аймақтарда шамамен 3,5 миллион украиндық қалды.

Олардың миллиондарына зейнетақы алу немесе медициналық көмек алу сияқты қарапайым міндеттерді орындау үшін Ресей паспорттарын алуға мәжбүр болды.