Қазақстан бензинмен жүретін көліктерден толық бас тартуға міндеттелді

Ел Үкіметі елімізде «экологиялық бейтарап көліктердің» үстемдікке ие болуы үшін қолдан келгеннің бәрін жасауда.

Біріншіден, мемлекет электрмен қозғалатын көлік санының өсуін ынталандыру үшін 2021 жылы электромобильдерден жиналатын кәдеге жарату алымын, яғни утильалымды жойды.

Екіншіден, өткен 2023 жылы қабылданған «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясының онжылдық даму жоспарында шығарындыларды азайту және экологияға зияны жоқ көлікті пайдалануға мол мүмкіндіктер беру үшін «республикалық трассалар бойында электромобильдерді қуаттау станцияларының жүйесін дамыту» бағыты бекітілді. Бұл істі мемлекет қаржыландырады.

Үшіншіден, экономиканы карбонсыздандыру бойынша Қазақстанның өз мойнына алған халықаралық міндеттемесін орындау үшін республикада экологиялық тұрғыда таза көлік өндірісі жолға қойылуда.

2022 жылдан бері отандық кәсіпорындарда электроавтобустар мен электромобильдерді құрастыру қолға алынды.

Мысалы, Алматы қаласының әкімдігі электр және газбен жұмыс істейтін 828 автобус сатып алды. Нәтижесінде, еліміздің ең ірі мегаполисінде биыл экологиялық таза қоғамдық көліктің жалпы үлесі 40%-ды құрайтын болады. Елорда да одан қалысатын емес.

Төртіншіден, Қазақстанның ірі қалаларында электромобильдер үшін тегін автотұрақтар қарастырылуда.

Айтпақшы, биылғы жыл басында Мәжіліс «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне толықтыру енгізу туралы» заңының жобасын қабылдады. Оны Сенат құптап, Президент қол қойса, онда тек электромобильдер үшін бөлінген орындарда тоқтаған немесе қалдырылған өзге көлік түрлеріне әкімшілік жауапкершілік енгізіліп, айыппұл салынады.

Бесіншіден, елімізге сырттан әкелінген электрокарлардан баж салығы алынбайды. Нәтижесінде, қалтасы қалың қазақстандықтар «Tesla», орташа ауқаттылары қытайлық «Zeekr» қытайлық сәнді электромобильдерді иеленуге құмартты.

Осы орайда Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесі 2023 жылғы 25 қарашада Мәскеуде өткен өзінің кезекті отырысында, Қазақстанның табандауымен, Еуразиялық одақ аумағына электромобильдерді бажсыз өткізу мерзімін тағы 2 жылға – 2025 жылғы 31 желтоқсанға дейін ұзартты.

ЕАЭО түсіндіруінше, бұл электромобильдер нарығын одан әрі өркендетуге, зарядтау инфрақұрылымын дамытуға ықпал етеді.

Осының бәрі елдегі экологияны жақсартуға тиіс.

Экология министрлігінің мәліметінше, көліктердің улы шығарындыларының атмосфераға әсерін төмендету, қоғамдық көлікті газға ауыстыру, электр көлігінің санын ұлғайту және басқа да қабылданып жатқан шаралар арқасында 2025 жылға қарай 10 қалада атмосфераның ластану индексі «жоғары» деңгейден «орташа» деңгейге дейін төмендетіледі. Сөйтіп, ауа сапасы жақсарып, тыныс алу жеңілдеуге тиіс.

Бұған қоса, осыны Қазақстаннан әлемдік қауымдастық, халықаралық ұйымдар да талап етіп отыр. Мысалы, дүниежүзі елдерімен бірге енді Қазақстанға да әрі кетсе, шамамен 15 жылдан кейін бензинмен, дизельмен жүретін жеңіл автомобильдерден бас тартуға тура келмек.

Осыған дайындалу үшін Парламент депутаттары жаңа заң жобаларының топтамасына бастамашылық жасады. Ұлттық заңнаманы өзгертетін түзетулер елімізде экологиялық таза көлікті танымал етуге және электромобильдерге арналған инфрақұрылымды дамытуға бағытталған. Жаңа заңдар пакетін Мәжіліс мақұлдап та қойды.

Төменгі палата депутаты Самат Мұсабаев мұның – еліміздің халықаралық міндеттемесі екенін қадап айтты. Депутаттар көрші шың елін үлгі етуде.