Ерте өлім қаупін арттыратын тағам өнімдері аталды

Халықаралық зерттеу нәтижелері ультраөңделген тағам өнімдерін (УӨӨ) көп тұтыну ерте өлім қаупін арттыратынын көрсетті, деп хабарлайды POLITICO.KZ.  

 Англияда шамамен 14% ерте өлім жағдайлары дұрыс емес тамақтанумен байланысты, бұл зерттелген елдердің арасындағы ең жоғары көрсеткіш.

The Guardian басылымы  хабарлағандай, ультраөңделген өнімдерді көп тұтыну ерте өлім қаупін арттырады деген тұжырым тағы да УӨӨ-мен күресуге шақыруларға себеп болды.

АҚШ пен Англияда жүргізілген зерттеулерге сәйкес, нан, торттар мен дайын тағамдар сияқты УӨӨ тұтынудың әрбір қосымша 10%-ы адамның 75 жасқа дейінгі өлім қаупін 3%-ға арттырады.

American Journal of Preventive Medicine журналында жарияланған мақалада ультраөңделген өнімдер кейбір елдерде әр жетінші ерте өлімнің себебі екені айтылған.

Сегіз елдегі тамақтану және өлім көрсеткіштері бойынша мәліметтерді талдаған зерттеулерге сәйкес, АҚШ-та жыл сайын 124 107, ал Англияда 17 781 ерте өлім жағдайы УӨӨ тұтынумен байланысты.

Зерттеудің жетекші авторы, Бразилиядағы Освальдо Круз қорының ғалымы Эдуардо Аугусто Фернандес Нильсонның айтуынша, тағам құрамындағы май, тұз және қанттың жоғары деңгейінен бөлек, тәттілендіргіштер мен хош иістендіргіштер сияқты қоспалар да денсаулыққа зиян келтіреді.

Ғалымдар Ұлыбритания, АҚШ, Австралия, Бразилия, Канада, Колумбия, Чили және Мексикада жүргізілген ресми зерттеулерді талдау арқылы ультраөңделген өнімдерді тұтыну мен барлық себептер бойынша өлім арасында «сызықтық байланыс» бар екенін анықтады.

Колумбияда ерте өлімнің 4%-ы, Бразилияда 5%-ы, Чилиде 6%-ы УӨӨ тұтынумен байланысты болса, Канадада бұл көрсеткіш 10,9%-ға, АҚШ-та 13,7%-ға, ал Англияда 13,8%-ға жетіп, сегіз елдің ішінде ең жоғары көрсеткішке ие болды.

Нильсон: "Рациондағы УӨӨ үлесінің әрбір 10%-ға артуы өлім қаупін 3%-ға арттырады. Өңдеу процесінде тағамның құрамына қосылатын жасанды қоспалар – бояғыштар, хош иістендіргіштер, тәттілендіргіштер және эмульгаторлар денсаулыққа зиян тигізеді", — деп түсіндірді.

Зерттеушілердің айтуынша, УӨӨ тұтынумен байланысты денсаулыққа келетін зиян дамыған елдерде ең жоғары деңгейде, бірақ табысы төмен және орташа елдерде де артып келеді.

Ғалымдар әлем елдерінің үкіметтерін УӨӨ-ге қарсы қатаң шаралар қабылдауға шақырды. Оларға тағам өнімдерін жарнамалауға шектеу қою, мектептер мен жұмыс орындарында УӨӨ сатуға тыйым салу және ультраөңделген өнімдерге салық енгізу ұсынылды.

Бұл зерттеу УӨӨ тұтынудың қатерлі ісік, жүрек аурулары сияқты нақты аурулардың даму қаупін және жалпы ерте өлім қаупін арттыратынын дәлелдейтін ғылыми дәлелдер санын толықтырады. Алайда зерттеушілер УӨӨ мен ерте өлім арасында байланыс барын көрсеткенімен, тура себеп-салдар қатынасын анықтамағанын атап өтті.

Мәселен, өткен жылы BMJ журналында жарияланған америкалық зерттеуде ультраөңделген өнімдерді көп тұтынған адамдардың жалпы өлім қаупі 4%-ға, ал қатерлі ісік немесе жүрек ауруларынан тыс басқа себептермен өлу қаупі 9%-ға жоғарылағаны анықталды. Бұл зерттеуде өңделген ет өнімдері, қант және таңғы асқа арналған жартылай фабрикаттар (мысалы, дәнді дақылдар) ең зиянды тағамдар ретінде көрсетілді.

Ұлыбританияның Денсаулық сақтау және әлеуметтік қорғау департаментінің өкілі: "Балаларға арналған зиянды тағамдарды теледидарда және интернетте жарнамалауға тыйым салу бойынша шаралар қабылдадық. Сондай-ақ, мектептер маңында фастфуд таратуға рұқсат беруді шектеу үшін жергілікті биліктің өкілеттігін кеңейттік. Сонымен қатар, ультраөңделген өнімдердің денсаулыққа әсерін жақсырақ түсіну үшін зерттеулер жүргізіп жатырмыз", — деді.