Си Цзиньпин мен Путин Трамп хаосын қалай пайдаланды

Берлиндегі Карнеги орталығының Ресей мен Еуразия бөлімінің директоры Александр Габуев Дональд Трамптың саясаты тудырған хаостың басты бенефициарлары - Си Цзиньпин мен Владимир Путин екенін айтты, деп хабарлайды POLITICO.KZ.

Берлиндегі Карнеги орталығының директоры Александр Габуевтің жазуынша, Қытай Халық Республикасының төрағасы Си Цзиньпин мен Ресей президенті Владимир Путин АҚШ-тың бұрынғы президенті Дональд Трамптың деструктивті саясатының басты бенефициарларына айналды.

Си Цзиньпин 2023 жылы наурызда Мәскеудегі қоштасу сәтінде: «Қазір жүз жылда болмаған өзгерістер жүріп жатыр. Біз бірге болсақ, осы өзгерістерді алға жылжытамыз», – деген болатын. Бұл сөздер бүгінде жүзеге асып жатқан тарихи сілкіністердің бейнесіне айналды.

Бүгінде әлем шешуші кезеңге аяқ басты. АҚШ өзінің жаһандық беделіне өзі соққы жасап, Пекин мен Мәскеу осы ахуалды өз пайдасына жаратуға дайын. Путин мен Сиге енді тек АҚШ-тың гегемониясының аяқталуын қамтамасыз ететін стратегия жасау ғана қалды.

Си Цзиньпин екі жыл бұрын Путинге ашық қолдау білдіріп, Украинадағы соғыстан бас тартпағанын көрсеткен. Ол Ресейдің соғыс өнеркәсібін қайта жандандыруға көмектесу үшін қос мақсаттағы тауарларды – микросхемалар мен заманауи станоктарды жеткізу арнасын ашты. Сонымен қатар, Қытай Ресейдің экспорттық табысын ұлғайту үшін өз нарығын ашты.

Кремль бұл көмектің арқасында экономикасын соғыс жағдайына бейімдеп, әскери қуатын нығайтты. Қытай болса, арзан энергетикалық ресурстарға, металл мен тыңайтқыштарға, сондай-ақ соғыс сынағынан өткен ресейлік технология мен мамандарға қол жеткізді. Бұл – екіжақты байланыстың күшеюінің белгісі, тіпті Мәскеудің Пекинге тәуелділігі артса да, бұл серіктестік екі елге де тиімді болды.

Александр Габуевтің пікірінше, Қытай мен Ресей АҚШ-тың технологиялық және қаржылық басымдығын айналып өтуді үйреніп алды. Батыстың санкциясына қарамастан, Ресейдің соғысты жалғастырып отыруы – Қытайдың юаньмен төлем және өз технологиясын ілгерілету арқылы ұстанып отырған бағытының тиімділігін дәлелдейді.

Мәскеу мен Пекин бұл тәжірибені енді БРИКС секілді алаңдар арқылы жаһандық Оңтүстікте белсенді қолдануды жоспарлап отыр. Трамптың тарифтік соғысы, дейді сарапшы, бұл процестің еріксіз жарнамасына айналды.

Сондай‑ақ, Си мен Путин Батыс демократиясының кемшіліктерін жиі айтып келеді. Трамптың қайта сайлануы бұл пікірдің дәлелі ретінде ұсынылуы мүмкін. Қытай өз жүйесін болжамды әрі тұрақты деп көрсете алады, ал АҚШ бұл қасиеттерден айырылып барады.

АҚШ демократиясының үстемдігі ұзақ жылдар бойы жаһандық тәртіпке ықпал еткен күш болса, бұл сенімнің шайқалуы Ресей мен Қытай үшін стратегиялық жеңіске айналмақ. Бұған Трамптың америкалық мемлекеттік аппаратты – Мемлекеттік департаментті, Қорғаныс министрлігін және барлау құрылымдарын әлсіреткені де әсер етеді. Бұл сәтте Қытай мен Ресей өз әскери және барлау әлеуетін жүйелі түрде күшейтіп отыр.

Пекин қазіргі уақытта АҚШ үкіметі қысқартқан USAID жобаларының орнын толтыру үшін әлемді аралап жүр. Бұл – Қытайдың жұмсақ күшін нығайту мен жаңа экономикалық серіктестер тарту амалы.

Сарапшының қорытындысы: Трамптың хаосы мен ішкі әлсіздігі – Си мен Путин үшін тарихи мүмкіндік. Екі көшбасшы осы кезеңді өз мұрасын бекітіп, геосаяси картаны қайта сызуға пайдалануы ықтимал. Егер Трамптың мақсаты екеуін ажырату болған болса, оның екінші президенттік мерзімі оларды одан сайын жақындатты.