Ұялы операторлар мен "Азаматтарға арналған үкімет" қаржы мониторингі субъектілеріне айналады

Қазақстанда ұялы байланыс операторлары мен «Азаматтарға арналған үкімет» құқық қорғау органдарына ақпарат беруге міндеттеледі

Қазақстанда ұялы байланыс операторлары мен «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы банктермен және басқа да қаржы ұйымдарымен қатар қаржылық мониторинг субъектілеріне айналады. Бұл жаңашылдық оларды құқық қорғау органдарына ақпарат беруге міндеттейді.

Бүгін Мәжілісте кірістерді жылыстатумен күрес мәселелерін реттейтін заң жобасы қаралуда. Аталған құжатқа сәйкес:

• Ұялы операторлар мобильді балансты толтыруға қатысты ақпаратты Қаржылық мониторинг агенттігіне (ҚМА) ұсынатын болады.
• «Азаматтарға арналған үкімет» өз кезегінде нотариустардағы мәмілелерге ұқсас, құны 50 миллион теңгеден асатын жылжымайтын мүлікпен жасалған операциялар туралы хабарлама жібереді.

ҚМА басшысының орынбасары Жеңіс Елемесовтің айтуынша, мұндай шаралар «күдікті операцияларды тиімдірек анықтауға және олардың жолын кесуге» ықпал етеді.

Қазақстанның Байланыс Операторлары Қауымдастығының (ҚБОҚ) ұстанымы

Қазақстанның Байланыс Операторлары Қауымдастығы (ҚБОҚ) ҚР заңнамасына кірістерді жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы заң жобасына қатысты ресми ұстанымын білдірді. Қауымдастық ұялы байланыс операторларын қаржылық мониторинг субъектілері тізбесіне енгізу ұсынысын қолдамайды. Олардың негізгі дәлелдері:

• Операторлар қаржылық қызметпен айналыспайды: Барлық төлем операциялары лицензияланған қаржы ұйымдары арқылы жүзеге асады, олар қазірдің өзінде ҚМА бақылауында. Операторларды қайтадан қаржылық мониторинг айналымына қосу – бұл қайталау болып табылады.
• Құқықтық және техникалық негіздер жоқ: Операторлардан оларға тән емес функцияларды талап етеді, мысалы, бенефициарларды анықтау, операциялардың тәуекелін бағалау және т.б. Бұл байланыстың жариялы-құқықтық сипатын бұзады.
• Байланыс қызметтері тең жағдайда көрсетіледі: «Байланыс туралы» Заң бойынша оператор негізді себепсіз қызмет көрсетуден бас тарта алмайды. Қаржылық мониторинг режимі іс жүзінде абоненттерді кемсітушілікке жағдай жасайды.
• Тарифтердің өсу қаупі және қолжетімділіктің төмендеуі: Он миллиондаған абонент үшін қаржылық мониторинг процедураларын енгізу қызметтердің қымбаттауына және қолжетімділіктің төмендеуіне, әсіресе халықтың осал топтары үшін, әкеледі.
• Бақылау қазірдің өзінде қамтамасыз етілген: Мемлекеттің ЖСН, IMEI, төлем деректеріне, СОРМ (Жедел-іздестіру шаралары жүйесі) және аналитикаға қазірдің өзінде қолжетімділігі бар. Операторларды тарту – бұл артық шара болып табылады.