Қазақстанда әлеуметтік желідегі репост үшін айыппұл салынуы мүмкін

Қазақстандықтарға әлеуметтік желідегі репост үшін жаңа айыппұлдар салынуы мүмкін, деп жазады POLITICO.KZ NUR.KZ-ке сілтеме жасап.

Қазақстанда әлеуметтік желі қолданушыларына қатысты жауапкершілік күшейтілуі мүмкін. Енді азаматтар заңға қайшы контентті жариялағаны үшін ғана емес, оны таратқаны, яғни репост жасағаны үшін де жазаға тартылуы ықтимал. Бұл туралы "Свидетель" Telegram-арнасы хабарлады.

15 қазанда Мәжілістің жалпы отырысында мақұлданған «Құқық бұзушылықтың алдын алу туралы» жаңа заң жобасы осындай шараларды қарастырады.

Қазірдің өзінде Қазақстанда әлеуметтік желілердегі (үй чаттарынан бастап, түрлі жазбалар астындағы пікірлерге дейін) тіл тигізу үшін 200 АЕК-ке (2025 жылы 786 400 теңге) дейін айыппұл қарастырылған. Енді бұл жауапкершілік ауқымы кеңеймек.

«Заңға қайшы контент» дегеніміз не?

Бұл ұғымның анықтамасы «Интернет-платформалар және интернет-жарнама туралы» қолданыстағы заңның 14-бабы, 1-тармағында көрсетілген. Оған мыналар жатады:

• Конституциялық құрылысты бұзуға шақырулар;
• Экстремистік және террористік әрекеттер;
• Қатыгездік пен зорлық-зомбылықты насихаттау;
• Есірткіге қатысты мазмұн және т.б.

Айыппұл қалай салынады?

Дереккөздің хабарлауынша, жауапкершілік бірден жүктелмейді. Жаңа механизм келесідей жұмыс істейді:

1. Ішкі істер органы немесе басқа ведомство алдымен ықтимал заңға қайшы материалды анықтайды.
2. Олар бірден шешім шығармайды - материал сараптамалық қорытындыға жіберіледі.
3. Сарапшы мазмұнның заңға қайшы контенттің ресми белгілеріне сәйкес келетінін тексереді.
4. Тіпті сарапшының қорытындысы болған күннің өзінде, түпкілікті шешімді тек сот қабылдайды.

«Яғни, әкімшілік жауапкершілік тек сот шешімі бойынша ғана туындауы мүмкін», – делінген хабарламада.

Айта кету керек, дәл қазір Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекске мұндай бап енгізілмеген, бірақ оны енгізу Мәжіліс отырысы аясында талқыланған.

Жаңа норманың қаупі қандай?

Дереккөзде бұл бастамаға қатысты бірқатар қауіп те атап өтілген. "Заңға қайшы контент" тізіміне кіретін анықтамалар тым бұлыңғыр болуы мүмкін. Бұл олардың кеңінен түсіндірілуіне және теріс пайдаланылуына жол ашуы ықтимал.

«Мүмкін болатын теріс пайдаланулар: шектеулер тек шынымен қауіпті контентке ғана емес, сонымен қатар даулы немесе танымал емес пікірлерді білдіруге де қолданылуы мүмкін. Сондықтан сараптаманың ашықтығы мен нақты сот талқылауы өте маңызды болады», – деп атап өтеді дереккөз.