Құйылмалы балмұздақ денсаулыққа қауіпті ме – эпидемиолог жауабы
Құйылмалы балмұздақ несімен қауіпті?
Аппараттардан құйылған немесе фрезерлік балмұздақ, егер санитариялық нормалар мен ережелер сақталмаса, қауіпті болуы мүмкін. Көбінесе көше сауда нүктелерінің кәсіпкерлері аппараттарды уақтылы жууды және өңдеуді жүргізбейді, медициналық тексеруден және гигиеналық оқытудан өтпеген адамдарға жұмысқа жіберіледі.
«Сонымен қатар, жеке гигиена шарттарының болмауына байланысты сатушылар клиентке жуылмаған қолмен қызмет көрсету мүмкіндігіне ие. Өйткені, жақын жерде қарапайым жағдайлар жоқ-су, жуғыш заттар, сатушыға дайын қоспаны әкеледі, ол оны көшедегі құрылғыға құйып, бірнеше күн бойы сауда жасайды. Бірақ қоспаның қай жерде және қандай жағдайда дайындалғаны белгісіз, цехқа санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының болуы, барлық гигиеналық талаптар орындалды ма, жоқ па белгісіз. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, сыртта құйылған балмұздақ жеуге кеңес берілмейді. Кез-келген тағам сияқты, балмұздақты қолды жуғаннан кейін жеу керек болмаса, қолды антисептикпен немесе бактерияға қарсы майлықтармен сұрту керек. Егер сіз көшеде жүрсеңіз және бір немесе басқа өнімді тұтынғыңыз келсе, қолыңызда қанша микробтар бар екенін және оларды асқазанға не тасымалдауға болатыны туралы ойланыңыз», — дейді маман.
Сатып алушыларды балмұздақ құйылған вафли да қызықтырады. Алайда, ол ашық қорапта жатып қалуы ықтимал.
«Егер балмұздақ қоспалары дайындалатын цехтың қызметі үшін санитариялық-эпидемиологиялық қорытындыны рәсімдеу қажет болса, онда сауда нүктелері (көше аппараттарын қоса алғанда) Алматы қаласының аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасына қызметтің басталғаны туралы хабарлама беруі тиіс», — деп түсіндірді Гауһар Қаткенова.
Балмұздақты қалай таңдау керек?
Маманың айтуынша, балмұздақты зауыттық қаптамада, санкцияланған сауда объектілерінде сатып алған жөн. Өйткені ол санитариялық нормаларға сәйкес келетін жағдайларда дайындалады және оралады.
«Сонымен қатар, біз әрдайым қаптаманың тұтастығын және таңбалаудағы ақпаратты тексеріп отыру керек екенін еске салғымыз келеді, онда мыналар көрсетілуі керек: өндіруші, атауы, таза салмағы, бағасы, стандарттың белгіленуі, өнімнің шығарылған күні және оның жарамдылық мерзімі. Бұл ақпарат көрсетілмеген балмұздақты сатып алмаған дұрыс», — деп атап өтті эпидемилог.
Кәсіпкер балмұздақ сату үшін қандай жағдайлар жасауы керек?
Кәсіпкер барлық санитариялық нормалар мен ережелердің сақталуын қамтамасыз етуі керек, мысалы:
— Балмұздақ құюға арналған аппараттарға тұрақты санитариялық қызмет көрсету (әр құю алдында аппарат цехтың арнайы жабдықталған жуу бөлімінде өңделуі тиіс).
— Персоналда медициналық тексеруден өткені туралы белгілері бар медициналық кітапшалардың болуы тиіс.
— Температуралық режимді және жабдықтың тазалығын қоса алғанда, балмұздақты сақтау және өткізу шарттарын сақтау.
«Алматы қаласы бойынша балмұздақ тұтынумен байланысты тамақтан улану және топтық аурулар тіркелген жоқ», — деді Гауһар Қаткенова .
Эпидемиолог балмұздақ сатып алғанда қала тұрғындарына келесі жайттарға назар аударуды ұсынады:
— өнімді сақтау және сату шарттарына, автоматтың санитариялық жағдайына;
— балмұздақты тарату талаптары, яғни сатушының сыртқы түрі, таза арнайы киімнің болуы, тарату кезінде бірреттік қолғапты пайдалануына және тағы басқалары;
— егер сіз оның пішінін жоғалтқанын байқасаңыз, сатып алудан бас тартыңыз. Бұл дегеніміз, ол бірнеше рет еріген болуы мүмкін, және бұл өнімдегі микробтардың көбеюіне әкеледі;
— түрлі-түсті, қышқыл — улы сары немесе қызғылт түсті бар балмұздақты сатып алмаңыз. Ол зиянды бояғыштарға толы болуы мүмкін;
— қаптамаға назар аударыңыз, ол мыналарды көрсетуі керек: өндіруші, атауы, таза салмағы, бағасы, стандарттың белгіленуі, өнімнің шығарылған күні және жарамдылық мерзімі. Бұл ақпараттар көрсетілмеген балмұздақты сатып алмаған дұрыс;
— балмұздақ қала көшелерінде және күмәнді жерлерде сатылатын «өлшеп» сатып алмағаныңыз жөн, өйткені ол көбінесе мерзімі өтіп кетеді, және бұл өнімге қандай-да бір құжаттаманы ұсыну талабы, әдетте, сәтсіз аяқталады;
— егер сіз шарлар түрінде әртүрлі қораптардан алынған ілулі балмұздақ сатып алсаңыз, балмұздақ қасықтың қай жерде сақталатынын қадағалаңыз — ол суда сақталмауы керек;
— Сапалы балмұздақтың құрылымы қант пен мұздың нақты бөлшектерінсіз біркелкі болуы керек. Егер балмұздақ мұз кристалдарымен жабылған болса, оны ерітіп, қайтадан мұздатқышқа салған болуы мүмкін. Сатып алудан бас тартқан жөн.
Жоғарыда аталған барлық ұсыныстарды орындау өткір ішек инфекцияларымен және тамақтан уланудан аулақ болуға көмектеседі.