24 наурыздан бастап қазақстандықтардың телефондарын бұғаттауы мүмкін: мұны қалай болдырмауға болады?

Қазақстанда 24 наурыздан бастап мобильді құрылғыларды жаңа тіркеу жүйесі енгізіледі. Бұл жүйе телефондарды "ақ", "сұр" және "қара" тізімдерге бөлуді көздейді, деп мәлімдеді Министрлік цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі ведомствосы.

Жаңа ереже телефон иелеріне қалай әсер етеді?

• Қазақстанда бұрыннан қолданылып жүрген телефондар автоматты түрде "ақ тізімге" енеді.
• 24 наурыздан кейін шетелден әкелінген телефондар міндетті түрде тіркеуден өтуі тиіс.
• Егер құрылғы тіркеуден өтпесе, ол "сұр тізімге" енгізіліп, 30 күн ішінде верификациядан өтпесе, бұғатталуы мүмкін.
• "Қара тізімге" енгізілген құрылғылар байланыс желілеріне қосыла алмайды.

Телефонды қалай тіркеуге болады?

• Импорттаушылар кедендік декларация арқылы тіркеу жүргізеді.
• Жеке тұлғалар арнайы порталға IMEI кодын, құрылғының моделін және әкелу деректерін енгізуі қажет.
• Тіркеу деректері халықаралық GSMA базасымен салыстырылып, телефон заңды түрде импортталғаны расталады.

"Қара тізімге" қандай телефондар түседі?

• Ұрланған немесе халықаралық деңгейде бұғатталған құрылғылар
• Контрафактілік және IMEI-коды жасанды өзгертілген телефондар
• Тіркеуден өтпеген немесе күмәнді мәліметтері бар құрылғылар

IMEI тіркеуді қайдан тексеруге болады?
24 наурыздан бастап арнайы онлайн-сервис іске қосылады, онда кез келген адам IMEI кодын тексеріп, телефонның заңды екенін біле алады.

Тіркелмеген телефонды пайдалану мүмкін бе?
VPN немесе шетелдік eSIM арқылы бұғаттауды айналып өту мүмкін емес.
IMEI кодын өзгерту заңға қайшы және қылмыстық жауапкершілікке әкелуі мүмкін (ҚР ҚК 213-бабы).

Бұл өзгерістердің мақсаты қандай?

• Ресми өндірушілерді ынталандыру – Apple, Samsung сияқты брендтер Қазақстанға тікелей жеткізілім жасауы мүмкін.
• Телефон ұрлығымен күресу – IMEI тіркеу арқылы ұрланған телефондар бұғатталады.
• Көлеңкелі импортты жою – заңсыз әкелінген құрылғылар қазақстандық желілерде жұмыс істемейді.

Шетелден телефон әкелгендерге тіркеу қанша тұрады?
Жеке тұлғалар үшін айына 2 телефонға дейін тегін тіркеу мүмкіндігі бар.
Кәсіпкерлер барлық импортталған құрылғыларды тіркеуге міндетті.

Жаңа телефон сатып алғанда не істеу керек?

• IMEI кодын тексеру – алдын ала тексеру сервисі арқылы телефонның "қара тізімде" жоқтығын анықтау.
• Ресми сатушылардан сатып алу – тексерілген дүкендерден алу қауіпсіз.
• Тіркеуді растау – жаңа SIM-картаны қосқан кезде телефон автоматты түрде тіркелуі керек.

Бұл жаңалық Қазақстандағы мобильді құрылғыларды заңдастыруды күшейтуге бағытталған. Жүйе іске қосылғаннан кейін, ұрланған және заңсыз әкелінген құрылғылар бұғатталатын болады.