Kaspi.kz акциялары құлдырады: Қазақстанның цифрлық алпауытының болашағы былтырғыдай емес

2025 жылдың 1 мамырына қарай Қазақстанның қор нарығының капиталдандыруы 31,1 трлн теңгені құрап, бір айда 2,1%-ға төмендеді. Бұл құлдырауға "Kaspi.kz" АҚ акцияларының 3,9%-ға төмендеуі айтарлықтай әсер етті, бұл Қазақстанның жария компаниялары арасындағы ең айқын құлдыраулардың бірі болды. KASE индексінің тұрақсыз динамикасы және сауда көлемінің жалпы өсуі аясында мұндай үрдіс нарықтық және басқарушылық сұрақтар туғызады.

Флагманның құны неге төмендейді?

Kaspi.kz дәстүрлі түрде Қазақстандағы финтех жетістігі мен технологиялық көшбасшылықтың символы болып саналады. Алайда, 2025 жылдың сәуір айында компания акциялары 4%-ға жуық құлдырап, KASE индексіне айтарлықтай әсер етті. Бұл ағымдағы жылы алғашқы құлдырау емес: 2025 жылдың басынан бері Kaspi акциялары табыс пен белсенді клиенттік база бойынша күшті қаржылық көрсеткіштерге қарамастан, құнын жоғалтты.

Себептер қағаздың шамадан тыс сатып алынуында, сондай-ақ институционалдық инвесторлардың сенімінің төмендеуінде жатыр. Олар Kaspi өсу моделінің шектеулілігін және бәсекелестіктің күшеюімен, депозиттік және бөлшек сауданың кеңею қарқынының баяулауымен байланысты шығындардың өсуін көреді.

Менеджменттің реакциясы қайда?

Kaspi.kz тәжірибелі командамен басқарылады, оның ішінде Михаил Ломтадзе мен Вячеслав Ким – банкті суперқосымшаға айналдырудың негізін қалаған тұлғалар. Алайда, капиталдандырудың ағымдағы төмендеуі нарықтық күтулер менеджмент ұсынатын даму траекторияларымен сәйкес келмейтінін көрсетуі мүмкін.

Банк ЦентрКредит және Kcell сияқты басқа эмитенттер инвесторлардың қызығушылығының өскенін көрсетсе де, Kaspi жоғары өтімділікке қарамастан позицияларының әлсіреуін көрсетуде, бұл бағалы қағаздарды құрылымдық қайта бағалауды білдіреді. Бұл қысқа мерзімді нарықтық шу емес, керісінше Kaspi бизнес-моделінің "тәуекелдерге ұшырамайтын" деген қабылдауын ықтимал түзету болып табылады.

Біз басқарушылық қателіктердің немесе бұзушылықтардың бар екенін растамаймыз. Алайда, нарықтық ашықтықты және Kaspi-дің жария компания ретіндегі рөлін ескере отырып, баға белгілеудің төмендеуі – инвесторлардың топ-менеджмент стратегиясының тиімділігі мен ұзақ мерзімділігін қалай қабылдайтынын көрсететін индикатор.

Kaspi ұзақ уақыт бойы қор нарығында жаңа бағыттарды немесе маңызды хабарландыруларды ұсынған жоқ. IPO өтті, рекордтар тіркелді, бірақ инвесторлар комиссиялар мен тұтынушылық несиелер есебінен тек кіріс пен пайданың өсуін емес, жаңа драйверді күтеді. Бұл контекстте баға белгілеудің тоқырауы – KASE кестесіндегі жай сан емес, ағымдағы бизнес-модельдің стратегиялық "шегін" бағалау.

Қорытынды

Kaspi акцияларының қор нарығындағы айналымның өсуі мен басқа эмитенттердегі тұрақтылық аясындағы төмендеуі – компания басшылығы үшін де ескерту. Михаил Ломтадзе мен Вячеслав Ким стратегияны қайта бастап, нарыққа жаңа көзқарас танытуы керек, немесе акционерлер тарапынан одан әрі қайта бағалауға тап болады.

Жалпы нарық үшін бұл сигнал: егер жаңа күтулерге бейімделмесе, тіпті ірі және жария компаниялар да инвесторлардың сынынан сақтандырылмайды. Ал мемлекет үшін – экономика флагмандықтарына қатысты нарықтық тәртіп пен ашықтықты қалай қолдау керектігі туралы ойлануға себеп.