Наурыз көже неге жеті түрлі дәмнен жасалады?

Қазақ халқы киелілік пен ырымшылдыққа ерекше мән берген. Осы дәстүрдің айқын көрінісі – Наурыз көже. Оны жеті түрлі дәмнен дайындаудың өзіндік мән-мағынасы бар.

Наурыз көженің негізгі ингредиенттері:

Су – өмірдің бастауы.
Су қосу ұрпақ-өріс судан асып-тасысын деген мағына береді. Абайдың сөзімен айтсақ:
«Дүние – үлкен көл, Заман – соққан жел».
Бұл қазақтың ұрпақ сабақтастығын, тарихының тереңдігін білдіреді.

Тұз – тағамның дәмін келтіретін қасиетті элемент.
Қазақ халқы сөз қадірін ерекше бағалаған, сондықтан «Тұз – астың дәмін келтіреді, мақал – сөздің мәнін келтіреді» деген нақыл бар. Тұз қосу – бірлік пен татулықтың символы.

Сүт немесе ақ – тазалық пен молшылықтың белгісі.
Сүт – қазақ халқы үшін бақыттың, ырыстың нышаны. «Ағы бардың – бағы бар» деген сөз осыған дәлел. Сүттен жасалған ұлттық тағамдар ғасырлар бойы халық рационының негізін құрап келеді.

Құрт – қуат көзі.
Әсіресе, қыс мезгілінде денсаулыққа пайдалы. Құрт қосу – асқа нәр беріп, адамның әл-қуатын арттыруға арналған ырым.

Ет – қазақтың негізгі асы.
Мал шаруашылығын тіршілігінің өзегі еткен халық үшін ет – тоқшылық пен молшылықтың белгісі. «Қазан толсын, асар мол болсын» деген ниетпен сақталған сүр ет Наурыз көжеге арнайы салынады.

Арпа – шипалы дақыл.
Арпаны көп қолданатын халықтар оны «ғажап құтты дән» деп атаған. Ол әсіресе ауыз қуыруға, асқазанға пайдалы. Қазақ сенімі бойынша, арпа нанына қанағат еткен адам аш қалмайды.

Күріш – құнарлы әрі қасиетті дән.
Күріш – денсаулыққа пайдалы, тазалық пен молшылықтың символы. Қазақ халқының Наурыз көжеге күріш қосуы – ұрпақ көбейіп, ырыс арта берсін деген ниеттен туған.

Наурыз көже – тек тағам ғана емес, халқымыздың дәстүрі мен дүниетанымының айқын көрінісі. Оған қосылатын әрбір дәмнің өзіндік символикалық мәні бар. Сондықтан бұл ас береке, молшылық пен ынтымақтың жаршысы болып саналады.