"Шерзат үшін". Әлеуметтік желіде қайғылы оқиғаға қатысты жалған ақпарат тарап жатыр

Әлеуметтік желілерде «Халық көтерілді», «Шерзат үшін» және «Алматыдағы митинг Шерзат үшін» деген тақырыптармен түрлі видеороликтер таралып жатыр. Бұл видеолар жасөспірім Шерзат Полаттың қайғылы қазасына ешқандай қатысы жоқ екендігі белгілі болды. Factcheck.kz редакциясы видеолардың қайдан шыққанын зерттей келе, олардың мазмұнының Шерзат оқиғасына мүлде қатысы жоқ екенін анықтады.

Таралған видеолардың бірі 2023 жылдың қаңтарында түсірілген көкпар ойынынан алынған. Бейнежазбада көп адам жиналып, арасында атқа мінгендер мен көліктер тұрған сәт көрсетілген. Бұл бейненің Шерзат оқиғасына қатысы жоқ, бірақ ол әлеуметтік желілерде «митингке» қатысты деп жалған ақпаратпен таратылуда.

Екінші видеода Алматы көшелерінде кешкі уақытта жүрген адамдардың топтары көрсетілген. Үшінші бейнероликте көлік төбесіне шығып алған бірнеше адам бейнеленген. Зерттеулер көрсеткендей, бұл кадрлар 2022 жылдың қаңтар айындағы тәртіпсіздік кезінде түсірілген. Алайда, оларды әлеуметтік желілерде Шерзат оқиғасымен байланыстыру үшін пайдаланған.

Далаинсайд басылымының мәліметінше, бұл видеолардың таралуына кең ауқымды ақпараттық кампания әсер етуде. Мұндай кампанияларда жалған ақпаратты тарату және эмоциялық шиеленіс тудыру мақсатында түрлі манипуляция әдістері қолданылады. Соның бірі – әлеуметтік желілерде жалған челлендждер ұйымдастыру. Мысалы, «жаппай отписка» қаупін туғызатын шаралар танымал блогерлердің назарын аударуға бағытталған. Бұл жалған әрекеттер нақты қолдауды талап етпейді, тек бірнеше монтаждалған видео мен шулы тақырыптардың арқасында халық арасында дүрлігу сезімін тудыруға тырысады.

Мұндай жалған ақпараттардың негізгі мақсаты – қоғамның ішкі тұрақтылығын бұзу және эмоциялық шиеленіс тудыру. Әлеуметтік желілерде таралған видеолар мен жалған мәліметтер қоғам арасында түсінбеушілік пен наразылықтың өршуіне ықпал етеді. Бұл жағдайдың артында кім тұрғаны және кімдердің мүддесіне қызмет етіп жатқаны – үлкен сұрақ.

Қазіргі уақытта ақпаратты тексеру және тек ресми дереккөздерге сүйену маңыздылығы арта түсуде. Қоғамның әлеуметтік желілердегі манипуляцияларға сенбеуі үшін арнайы ақпараттық сауаттылық бағдарламалары қажет. Сондай-ақ, бұқаралық ақпарат құралдары мен мемлекеттік органдардың өзара тығыз байланысы осы мәселелерді шешудің бірден-бір жолы болуы мүмкін.

Әлеуметтік желілерде таралған кез келген ақпаратты мұқият тексеріп, ресми органдардың мәлімдемелеріне жүгіну маңызды. Жалған ақпараттың таралуы қоғамның бейбіт өміріне зиян тигізеді. Сондықтан әрбір азамат өз жауапкершілігін сезініп, тексерілмеген мәліметтерді таратпағаны жөн.

Шерзат Полаттың қайғылы өліміне байланысты әлеуметтік желілерде таралған видеолардың шынайы оқиғамен ешқандай байланысы жоқ. Олар тек эмоциялық шиеленіс тудыру және қоғамда дүрбелең туғызу мақсатында қолданылған. Осыған байланысты азаматтарды мұқият болуға және ақпаратты тек ресми дереккөздерден ғана алуға шақырамыз.