Ұлттық қордағы қаражат азайып барады: шығын кірістен көп

Өткен жылы еліміздің Ұлттық қорына 3,8 триллион теңге түскен. Алайда одан алынған қаражат көлемі 5,6 триллион теңгеге жеткен. Бұл – қор кірісінен айтарлықтай көп.

Сарапшылар бұған алаңдаушылық білдіріп отыр. Мамандардың пікірінше, шенеуніктер дағдарыс кезінде Ұлттық қорға қол салуды жиілеткен. Негізінде, қорды «қасиетті сиырдай» ешкімнің тиіспеуіне тиіс болатын. Бірақ соңғы уақытта оның қаражатын қажет кезде емін-еркін жұмсап келеді.

Ұлттық қор құрылған алғашқы 7 жылда одан ақша алу өте сирек және аз мөлшерде ғана жүзеге асырылған еді. Алайда уақыт өте келе, қор қаражатын жұмсау әдетке айналған. Әсіресе, ұлттық холдингтердің дамуы кезінде «Самұрық-Қазына», «Бәйтерек», «ҚазАгро» сияқты компаниялардың облигацияларын сатып алуға қомақты қаржы бөлінген.

Бұл қаржы «инвестиция» деп саналса да, шындығында көптеген жағдайда ешқандай пайда әкелмей, керісінше, қордың шығынын арттырған.

2015 жылға дейін Ұлттық қор мемлекеттің сенімді қаржылық кепілі болып келсе, бүгінгі таңда жағдай күрт өзгерген. Бюджеттік дағдарыс билікті қор қаражатын пайдалануға мәжбүрлеуде, соның салдарынан қор шығысы кірістен асып түсуде.

Экономистер егер бұл үрдіс тоқтамаса, Қазақстан экономикасы 90-жылдардағыдай қиын кезеңге тап болуы мүмкін деп қауіптенеді. Мұның соңы гиперинфляцияға, зейнетақы мен жалақының уақытында төленбеуіне әкелуі ықтимал.