Трамп Путинге шарт қойды

АҚШ президенті Дональд Трамп Ресей президенті Владимир Путин бейбіт келісімнен бас тартқан жағдайда Ресей мұнайына тариф енгізуі мүмкін екенін айтты, деп хабарлайды POLITICO.KZ THE TIMES басылымына сілтеме жасап.

Трамп жақын күндерде Путинмен әңгімелесетінін айтып, Ресей президентінің өзінің ашуын білетінін, бірақ оның «дұрыс шешім қабылдаса, тез жойылатынын» атап өтті.

Кейін президент Ресейге қатысты қосымша баж салынатындығын қаламайтынын айтты, бірақ: «Егер ол енгізілсе, олар үшін жақсы болмайды» деп қосты.

Ресейдің атыс тоқтатуға келісуіне дедлайн қойғаны туралы сұраққа Трамп:

«Бұл психологиялық шектеу. Егер мені алдап жатқандай сезім туса, маған бұл мүлдем ұнамайды», – деп жауап берді.

Журналист оны шынымен де «алдап жатқанын» ойлай ма дегенде, Трамп:

«Білмеймін… Ойламаймын. Ол (Путин) келісім жасағалы тұрған сияқты. Айтпақшы, мен Зеленскийдің сирек кездесетін металдар туралы келісімнен шығуға тырысқанын көріп тұрмын. Егер ол шықса – оған қиындық туады… Ол НАТО-ға кіруді қалайды. Бірақ ол ешқашан НАТО мүшесі болмауы керек еді. Ол мұны түсінеді. Сондықтан егер ол келісім шарттарды қайта қарауды қаласа – ол үлкен қиындыққа тап болады», – деді.

Киром Стармермен жексенбіде әңгімелескеннен кейін Даунинг-стрит Трамптың «Путинге қарсы ұжымдық қысымды сақтау қажеттілігімен келіскенін», сонымен қатар «осы аптада Парижде өтетін «Қалаушылар коалициясының» кездесуін» талқылағанын хабарлады.

Трамптың Путинге қатысты қатаңдығы артқанына қарамастан, Мәскеу мен Вашингтон Ресейдегі сирек кездесетін металдарды бірлесіп өндіру туралы келіссөздерді бастады. Бұл туралы АҚШ-тың бас келіссөзшісі және Ресей тікелей инвестициялар қорының (РФПИ) басшысы Кирилл Дмитриев хабарлады.

Бұрын Путин АҚШ-қа Ресейдің Украинадағы оккупацияланған аумақтарынан да сирек кездесетін металдарға қол жеткізуге дайын екенін айтқан болатын. Дмитриев:

«Ресейдегі сирек кездесетін металдар қоры Украинадағыдан бірнеше есе көп, біз бірнеше Ресей кен орындарын қарастырудамыз», – деді.

Сонымен бірге Украинаның бұрынғы СІМ басшысы Дмитрий Кулеба тіпті шектеулі келісімдердің де қауіпті екенін айтты: Киевтің еуропалық серіктестері атыс тоқтату туралы келіссөздерді әскери көмекті тоқтату сигналы ретінде қабылдауы мүмкін.

Ол Украинаның тіршілігін жалғастыруы қиын болатынын ескертті.

«Бұл Украинаның Еуропадағы кейбір достарын: “Қараңыз, бізде Украина бойынша алғаш рет прогресс бар сияқты” деуге итермелейді», – деді Кулеба. – «Бұл өте нәзік. Сіз орыстардың не айтып жатқанын көріп тұрсыз ба? Украинаға қару жібермеңіз. Мүмкін, шынымен де жылдамдықты баяулату керек, әйтпесе орыстар да, америкалықтар да бізді бітімді бұзушы ретінде айыптайды».

«Путин дәл осыны қалайды. Ол: “Егер сіз Украинаға қару жіберуді тоқтатсаңыз, ал Украина әскер шақыруды тоқтатса, мен кеңірек бітімге кешемін” дейді. Бірақ оған неге қажет, егер ол қайтадан шабуылдауды жоспарламаса? Сондықтан Зеленский қазір еуропалықтарды жандандырып, оларға: “Сіз күштісіз. Сіз жалғастыруыңыз керек. Сіз бізбен болуыңыз керек” дейді».

Кулеба Ресейдің жалғасып жатқан шабуылдарын атап өтті:

«Киев Путиннің Украинаны жою стратегиясына әсер етпейтін кез келген бітімнен алаңдайды», – деді ол.

«Олар (Ресей) Украинаның энергетикасына немесе Ресей мұнай объектілеріне ұшқышсыз аппараттардың құламайтынын тойлап жатыр, бірақ шын мәнінде бомбалар, дрондар мен зымырандар қалаларымызды атып жатыр, ал Ресей әскері жердегі шабуылдарды тоқтатпайды», – деді Кулеба.

Өткен аптада Сауд Арабиясында Украина, АҚШ және Ресей арасындағы келіссөздер инфрақұрылымға шабуылдарды тоқтатуды және Қара теңіздегі ұрыс әрекеттеріне пауза беруді көздеді. Бірақ Киев Путин мұндай соққыларды тоқтатқанын жариялағаннан кейін де Ресей кем дегенде сегіз рет Украина инфрақұрылымын нығанатындығын мәлімдеді.

Мәскеу жалғасып жатқан шабуылдарды Белгород облысындағы электр желілеріне украиналық әскерлердің жаңа шабуылы арқылы ақтауға тырысты. Киев бұны жоққа шығарды. Бұл өзара айыптаулар жартылай бітімді бақылаудың қаншалықты қиын екенін көрсетеді.

«Америкалықтарға «кімнің кінәлі екені маңызды емес, олар үшін тек жетістік туралы мәлімдеу және өздерінің шегінуін ақтау маңызды», – деді Кулеба.

«Олар тек өздерінің жоспарларына назар аударады. Украинаның немесе басқа елдердің болашағы оларды шынымен де қызықтырмайды», – деді ол.

«Трамптың жақын ортасында Путиннің осы соғыстан лайықты шығуға тырысатын жақсы адам екенін сендіруге тырысатындар бар. Олар аңғалдар ма, әлде Путин мүддесін қолдай ма – бұл әлі анық емес», – деді Кулеба.

Кулебаның айтуынша, ол министр болған кезде Трамптың командасымен АҚШ-тағы сайлауға дейін байланыс орнатқысы келген, бірақ оның әрекеттері Байден әкімшілігі арқылы бұғатталған: «Алдымен (Байден әкімшілігіне) жүру логикалық болды, себебі олар осы сәтте өте сезімтал еді, бірақ олар маған оны қазір жасамауды сұрады», – деді ол.

Сонымен қатар, ол Трамптың ортасында кіммен байланысу керектігін анықтай алмады, себебі Трамптың жақтастары мен республикашылдардың қауымдастығы арасындағы айырмашылық тым үлкен болды: «2024 жылы біз республикашылдармен байланысты нығайтқымыз келді. Зеленский Вашингтондағы Рейган институтында сөз сөйледі. Мен президентпен бірге болдым. Содан кейін осы рейганшылдар кіріп келе бастады, мен олардың көбінесе өте қарт адамдар екенін түсіндім. Сонда менің ойым жанды – біз жаңа республикашылдар ұрпағымен байланысты мүлдем жоғалттық».

Кулебаның айтуынша, MAGA (Make America Great Again) қозғалысы Украинаға қарсы ресейлік наративтерге соншалықты байланысты болды, ол консервативті подкасттарға, радио немесе телебағдарламаларға қатыса алмады: «Олар әлемнен бұрылып, салдарын түсінбейді», – деді ол.

«Американың гүлденуі мен қауіпсіздігі сырттан келді, ішкі нәрсе емес. Сіз ақша табасыз және қауіпсіздік сезіміңіз күшті халықаралық беделіңіз арқылы қамтамасыз етіледі. Егер сіз әлемнен шеттетілсеңіз, алдымен гүлденуді, содан кейін қауіпсіздікті жоғалтасыз».

Кулеба Зеленскийдің Трамппен байланысты сақтауға тырысуын дұрыс деп санады, тіпті ол Байден әкімшілігінің тегін берген көмегі үшін Украинаның табиғи ресурстарын өтемақы ретінде талап ету құқығы туралы айтқан кезде де.

«Одан алыс болып: “Мен онымен енді әңгімелеспеймін, маған АҚШ қажет емес” деуге болмайды. Бұл өте нәзік ойын, онда ақылдылықпен әрекет ету керек. Оның барлық көрсеткіштер бойынша қарсы жақта екенін түсіну керек. Сәттілікке кепіл жоқ, бірақ тырысу керек», – деді Кулеба.

«Оның мақсаты – Трамптың мақсаты – Путиннің даңқы емес. Оның мақсаты – өз даңқы. Оның пікіріне әсер етудің жалғыз жолы – оның өзі Путин Трамптың даңқына кедергі болатынын түсінгенде ғана».