NYT: Ресейдің әскери қуаты экономикалық әлсіздікті жасырады

Ресейдің әскери қуатын көрсетуі экономикалық және дипломатиялық жіктерді жасырады, деп хабарлайды The New York Times басылымы.

Жұма күні Ресей нацистік Германияны жеңгенінің 80 жылдығын мемлекет басшыларының қатысуымен және Қызыл алаңдағы қарулы күштердің демонстрациясымен атап өтеді. Бұл жаһандық ықпалдың, керемет және қорқынышты көріністің және Украинаға қарсы соғыстағы түпкілікті жеңістің жаршысы болады.

Кремль қабырғалары мен мұнараларының астындағы жыл сайынғы әскери парад 2022 жылы Ресейдің Украинаға басып кіргенінен бергі ең үлкені болады деп күтілуде. Үкімет пен оның жақтастары бұл мерейтойды соғысты қолдауды жұмылдыру үшін пайдаланып, ұлттық мақтаныштың ең үлкен көзі болуы мүмкін нәрсені қазіргі қақтығыстың шиеленісуімен араластыруда.

«80 жыл бұрынғы ұлы жеңісіміз – бұл Ресейдің Батыспен қазіргі қақтығысының жаңа баяндау желісі, жаңа тұжырымдамасы», – деді халықаралық қатынастар профессоры Сергей Лягузин осы аптада Ресейдің мемлекеттік телеарнасында.

Алайда сыртқы салтанаттың артында Ресей Кремльдің сенімді демонстрациясы көрсеткеннен гөрі әлдеқайда тұрақсыз негізде тұр. Оның қарулы күштері майданда әрең ілгерілеуде, экономикасы тоқырауда, оның басты экспорттық тауары болып табылатын мұнай бағасы құлдырауда, және ең таңқаларлығы, президент Трамп президент Владимир Путинге және оның соғысына деген көзқарасы нашарлап бара жатқанын білдіруде.

Путин бұл проблемаларды елемей, қысқа мерзімді экономикалық қиындықтар мен дипломатиялық сәтсіздіктерді оның табандылығы ақыр соңында тарихи ауқымдағы триумф әкеледі деген үмітпен қабылдайды, дейді «Еуропалық саясатты талдау орталығы» зерттеу тобының ресейлік экономика жөніндегі сарапшысы Александр Коляндр.

«Олар өз қарсыластарынан гөрі тұрақтырақ екендігіне сенімді», – деді ол телефон арқылы берген сұхбатында. «Олар жеңіс кім күшті болса соның емес, кім ұзақ шыдаса соның еншісінде болады деп сенеді».

Басында Мәскеудің тезистерін қайталай отырып – тіпті Украинаны соғысқа жалған айыптай отырып – соңғы апталарда Трамп Путин мен Кремльге қатысты риторикасын қатайтты. Трамп ресейлік мұнайды сатып алушыларды жазалауға, Украинаға заманауи қару-жарақ жеткізуге және Киевпен пайдалы қазбаларды игеру туралы келісімге келді, бұл АҚШ-қа Украинаның болашақ қауіпсіздігі мен өркендеуінде құнды үлес береді.

Украинада ресейлік әскерлер елеусіз табыстарға жетіп, ауыр шығындарға ұшырауда. Финляндияның Black Bird Group әскери барлау компаниясының есебі бойынша, соңғы үш айда ресейлік әскерлер күніне орта есеппен 2,5 шаршы миль (6 шаршы шақырым) аумақты басып алды. Мұндай қарқынмен Ресей өзі аннексияланған деп жариялаған аймақтарды жаулап алу үшін көптеген жылдар қажет болады.

Осындай проблемаларға қарамастан, жұма күні Қызыл алаңда онға жуық мемлекет басшысы, соның ішінде Қытай мен Бразилия сияқты экономикалық алыптардың басшылары күтілуде, бұл Кремльдің Батыстың ауқымды санкциялары Ресейді оқшаулай алмады деген мәлімдемесін көрсетеді.

Мәскеу арқылы құрлықаралық зымыран тасығыштарды қоса алғанда, 130-дан астам әскери техника өтуі керек, ал достық елдердің сарбаздары Ресей әскерлерімен бірге марш жасайды деп күтілуде, бұл Ресейдің НАТО-ға қарсы күрес ретінде ұсынып отырған күресте жалғыз емес екенін көрсетеді.

Алайда экономикалық майданда Ресей мұнай бағасының құлдырауы, валюталық резервтерінің жылдам азаюы, рекордтық жоғары пайыздық мөлшерлемелер және АҚШ пен оның одақтастарының Украинаға басып кіруіне жауап ретінде енгізілген жазалаушы санкциялардың қысымымен зардап шегіп, қарқынын жоғалтуда. Ресейдің басты одақтасы Қытай АҚШ-пен сауда соғысына бейімделіп, ресейлік көмір мен болатты сатып алуды қысқартуда.

Ресей мемлекеттік бюджетінің шамамен 40%-ын құрайтын мұнайдан түсетін кірістердің төмендеуі оның әскери экономикасына қазірдің өзінде зиян тигізуде. Осы айда Қаржы министрлігі биылғы бюджет тапшылығының болжамын үш еседен астамға ұлғайтып, жалпы ішкі өнімнің 1,7%-ына жеткізді және Ресейдің негізгі экспорттық мұнайының баға болжамын барреліне 70 доллардан 56 долларға дейін күрт төмендетті.

Сарапшылардың бағалауынша, өсіп келе жатқан тапшылықты жабу үшін үкіметке қалған шетел валютасы мен алтын резервтерін жұмсауға немесе көбірек ақша басып шығаруға тура келеді, бұл қазірдің өзінде шамамен 10%-ды құрайтын жоғары инфляцияны одан әрі күшейтеді. Кремль мұнай бағасының төмендеуін өтеу үшін мемлекеттік шығындарды қысқарту туралы ұсынысты қарастырды, бірақ осы аптада қабылдамады.

Путин бағаның өсуін тежеуге бағытталған орталық банктің пайыздық мөлшерлемелерді рекордтық жоғары деңгейде ұстау саясатына шыдамдылықпен қарады. Алайда, көбірек ресейлік шенеуніктер мен бизнесмендер қазан айынан бері 21% деңгейінде тұрған пайыздық мөлшерлемелерді өсімді жойды, бірақ бағаның төмендеуіне әкелмеді деп айыптайды, бұл стагфляция ретінде белгілі экономикалық сценарийге әкелді, онда барлығы ұтылады.

Ресейлік тұтынушылар наурыз айында жылдық есептеуде 12%-дан астамға өскен азық-түлік бағасына наразы, бірақ бұл алаңдаушылық әзірге үкіметке деген кең наразылыққа әкелген жоқ, дейді Мәскеудегі тәуелсіз әлеуметтік зерттеулер орталығы «Левада-орталығының» басшысы Денис Волков.

Жалақының өсуі, кедейлерге арналған мемлекеттік субсидиялар және жоғары инфляциямен ондаған жылдар бойы өмір сүру сәуір айында жүргізілген сауалнамаларда көбірек ресейліктер өздерінің экономикалық жағдайы нашарлап емес, жақсарып келе жатқанын айтады, дейді Волков.

Бұл саяси тұрақтылық Мәскеуге елеулі дипломатиялық немесе әскери жетістіктердің жоқтығына қарамастан, жұма күні өтетін мерекелеу кезінде ұлттық бірлікті көрсетуге мүмкіндік береді.

Путин Ресейдің басты зайырлы мерекесі – Жеңіс күнін өзінің жағында уақыт бар екенін көрсету үшін үнемі пайдаланады. Ресейдің табандылығы мен ауқымы Екінші дүниежүзілік соғыста Еуропаның сол кездегі әскери гегемоны болған Германияның вермахтын талқандады, ал НАТО жабдықтаған және оқытқан Украинаның қарулы күштері ақыр соңында олардың ізімен жүреді, деп хабарлайды үгіт-насихат.

«Бұл арамзалар бізге қарсы қайтадан бірікті», – дейді желтоқсанда жараланғанға дейін Украинада соғысқан ресейлік сарбаз Евгений. «Егер біз қарсылық көрсетпесек, біз ұлт ретінде жойылып, жер бетінен жойылып кетер едік», – деді ол Кремльдің басып кіру үшін келтірген негізсіз ақтауын қайталай отырып. «Менің атам соғысты, мен соғыстым: біз біртұтаспыз».