The Spectator: Путин мен Зеленский Трампты жәй ғана тыныштандырғысы келеді

The Spectator басылымының шолушысы Марк Галеоттидің айтуынша, Путин мен Зеленский Трамптың көңілін табуға тырысып жатыр

Алдымен бітім бе, әлде келіссөз бе? Бұл Украинадағы соғыстың дипломатиялық шешімін іздеудегі басты мәселе. Екі тараптың да ниеті күмәнді болса да, бейсенбіде Стамбулда өтетін келіссөздер жағдайды анықтауға септігін тигізуі мүмкін. Бірақ, бәрібір, олар бейбіт келіссөздерден гөрі Ақ үйдің көңілін аулауға көбірек мүдделі сияқты.

Сенбіде Киевте Ұлыбритания, Франция, Германия және Польша көшбасшылары Путиннен жаңа санкциялармен қорқытып, 30 күндік атысты дереу тоқтатуды талап етті. Бейбіт келіссөздердің әдеттегі тәртібі – алдымен соғысты тоқтату, содан кейін келіссөз жүргізу. Бірақ бұл жолы келіссөздердің нақты жоспары болмады.

Бұл бейбіт процесске нақты қадамнан гөрі, Путинге саяси қысым көрсету және Украинаға қайта топтасып, қарулануға мүмкіндік беру әрекетіне көбірек ұқсайды.

Жеңіс күнінен жаңа ғана оралған Путин, Батыстың талаптарына мойынсұнғысы келмеді. Оның үстіне, Трамп Еуропаның үндеуін қолдап, әлеуметтік желіде: "Егер бітім сақталмаса, АҚШ және оның серіктестері қосымша санкциялар енгізеді", - деп жазды.

Жексенбіде таңертең Путин америкалық жаңалықтарға ыңғайлы уақытта баспасөз конференциясын өткізді. Ол Жеңіс күні туралы стандартты есептен атысты тоқтату талаптарын қабылдамауға ауысып, Стамбулда келіссөздер жүргізуді ұсынды. Оның айтуынша, бұл келіссөздер бітімге әкелуі мүмкін. Бірақ ол тіпті өз кеңесшілерімен де, Ердоғанмен де кеңеспеген.

Зеленский алдымен қарсылық білдіріп, "оң қадам" деп атады, бірақ атысты тоқтатуды талап етуді жалғастырды. Алайда, Трамп: "Украина дереу келісуі керек", - деп жазып, оның жоспарын бұзды.

Украинаны қолдаудан бас тартуы мүмкін Ақ үйді ренжіткісі келмеген Зеленский өз тарапынан қадам жасады. Путин делегациялар арасында келіссөздер жүргізуді ұсынды, бірақ Зеленский: "Мен Путинді бейсенбіде Түркияда күтемін. Жеке", - деп мәлімдеді.  

Екі президенттің тікелей келіссөздер жүргізу мүмкіндігі өте төмен. Себебі, Путиннің шетелге сапарына дейін қауіпсіздік шаралары мен хаттаманы дайындауға апталар кетеді. Сонымен қатар, бір-бірін жек көретін екі адамның алдын ала жұмыссыз қандай да бір нәтижеге қол жеткізуі қиын.

Ресей 2022 жылы Стамбул коммюникесі деп аталатын келісімге қол қойылған кезде үзілген жерден келіссөздерді қайта бастауды жоспарлап отырғанын айтты. Киев бұл келісімге қол қоюға дайын болды, бірақ Борис Джонсон Зеленскийді күресті жалғастыруға сендірді деген аңыз бар.

Шын мәнінде, Украинаны әскери күштен тайдырып, осал ететін бұл құжат келіссөздер процесінің нәтижесі болды. Ол барысында қарапайым мәселелер шешілді, бірақ күрделі мәселелер шешілмеді.

Қауіпсіздік кепілдіктері туралы негізгі мәселе шешілмеді. Батыс елдері келіссөздерге қатыспады және олар не беруге дайын екендігі туралы нақты түсінік болмады. Сондықтан бұл процестің сәтсіздікке ұшырауы таңқаларлық емес.

Бұл апта жақсырақ бола ма? «Қалаушылар коалициясы» орналастыра алатын күштердің ауқымы апта сайын қысқарып бара жатқан сияқты, ал жаңа «жаппай» санкциялардың қаупі ескі ән сияқты естіледі.

Генералдар қанша әскер бөле алатыны туралы дауласып жатқанда да, олардың ол жерде не істейтіні және егер Ресей әскери әрекеттерді қайта бастаса, не болатыны туралы нақты түсінік жоқ. Бәрі бұрынғысынша Трампқа байланысты. АҚШ-тың қолдауынсыз еуропалық әскерлер орналастырылмайды, ал АҚШ-тың қысымынсыз Путин соғысты тоқтатуға міндетті сезінбейтін сияқты.

Сонымен бұл жай ғана театр ма? Дәрменсіз Еуропа, үмітсіз Украина және тәкаппар Ресей өзін ең үлкен мәселе ретінде көрсетпеуге тырысып, өзіне-өзі риза және болжауға келмейтін Американың алдында көпшілікке ойнай ма?

Зеленский Путиннің Стамбулға келмейтінін күтеді. Егер Путин Лавровты немесе оған ұқсас біреуді жіберсе, Зеленский оның ресейлік әріптесі қорқақ деп айтып, Киевке қайта орала ма? Әлде ол бұдан ештеңе шықпайтынын біле тұра, өзінің адалдығын көрсету үшін байланысқа бара жатқандай кейіп таныта ма?

Қалай болғанда да, кез келген келіссөздер олардың жоқтығынан жақсы. Қандай да бір шағын ілгерілеуге қол жеткізілетін ықтималдық әрқашан бар. Алайда, трагедия қазіргі уақытта екі тараптың да нақты келіссөздерге мүдделі болмауында, тек екінші тарапқа қарағанда мұны қалайтындай кейіп танытуда.